PANIONION, Eski Yunanlılarla Persler arasında geçen meşhur Mykale Svaşını’nın yapılmış olduğu Mykale Dağı’nın (Samson Dağı) kuzey eteğinde Samos Adası’nın karşısındadır. Kalıntıları bugünkü Güzelçamlı sınırları içerisinde Otomatik tepenin batı eteğindedir. İyonyalılar, M.Ö. 700 yıllarında 12 şehir devletinin oluşturduğu bir federasyon kurdular. Bu federasyonun delegeleri belli zamanlarda “Panionion” adıyla bilinen Güzelçamlı’da toplanıp federasyonun geleceğinin, gücünün, etkisinin artırılması yönünde önemli kararlar almışlardır. 1957-58 yıllarında Frankfurt Üniversitesi’nden profesör arkeolog Gerhard Kleiner yaptığı bazı kazı çalışmalarında kayanın dış yüzeyine oyulmuş 11 basamaklı antik tiyatro şeklindeki bir yapıyı ortaya çıkarmıştır. Kleiner, burasının Panionion’un merkezi olduğunu ve Poseidon Helikonios‘a adanmış bir sunağın bulunduğunu kanıtlamıştır. İyonya döneminde Panionion şenliklerinin burada kutlandığı belirtilmektedir.

Bugünkü Foça ile Didim arasındaki topraklarda yaşamış olan İyonlar zamanlarının en ileri uygarlığını yaratmışlar ve Phokia (Foça), Ephesus (Selçuk,efes), Klazomenea (Urla Yakınlarında), Priene  (Güllübahçe) Erythrai (Çeşme Ildırı), Myus (Avşar Köyü), Labedos (Doğanbey), Miletos (Balat Köyü), Teos (Seferihisar), Sisam (Sisam Adası), Kolophon (Değirmendere), Chios (Sakız Adası)’dan oluşan önemli 12 şehir devleti kurmuşlardır. Daha sonra bugünkü İzmir, Symirna adıyla bu federasyona katılmıştır. Bu birlik daha sonraları sadece dini olarak varlığını sürdürmüştür Panionion’da düzenlenmeye başlanmış ve günümüzdeki süregelen yansıması Olimpiyat Oyunları olan düzenli bir festival ve oyunlar (Panionia Festivali veya Panegyris) ile özdeşleşmiştir. Bu festivalin başlangıcı muhtemelen buradaki ilk tapınağın kurulması ile eşzamanlıdır (MÖ 8. yüzyıl).

Tarihin babası olarak bilinen Herodot bu yore için  şu sözleri sözlemiştir; “Güneşle denizin, tarihle doğanın birleştiği, yeryüzü üstünün, gökyüzünün altının en güzel yeri:Panionion (Güzelçamlı).

Antik uygarlıkların büyüsüyle dolu eşsiz bir tarih harikası olan Panionion, her yıl binlerce ulusal ve uluslararası turistler tarafından ziyaret edilerek bölgeyi Herodot’un gözünden yaşamaktadır.